Historie Fraeylemaborg nu zeker

Slochteren – De historie van de Fraeylemaborg in Slochteren hoeft niet herschreven te worden. Een onderzoek van een bouwhistorisch bureau wijst uit dat de borg ooit (nog voor het jaar 1300) als een steenhuis is gebouwd.

Voor het optrekken ervan werden dezelfde stenen gebruikt als voor het klooster van Wittewierum, dat ongeveer in dezelfde tijd moet zijn gebouwd. Het steenhuis was in het begin overigens meer een verdedigbare bewaarplaats van datgene wat de landerijen aan oogst opbrachten. Het moet bij een boerderij hebben behoord, zoals er destijds honderden in de provincie Groningen moeten zijn geweest. Voor 1400 ontstond in Slochteren, aldus de onderzoekers, al een (land)goed dat met de familie Fraeylema te maken had.

Nadat de vertegenwoordigers van het bouwhistorisch bureau hun conclusies gistermiddag bekend hadden gemaakt was er duidelijk sprake van enige opluchting in de kringen van het stichtingsbestuur dat de Fraeylemaborg exploiteert. Er bestond kennelijk enige vrees voor het onderzoek, maar die bleek toch misplaatst. Weliswaar ontdekte het bureau hier en daar wat detailverschillen, maar in grote lijnen bleef de geschiedenis zoals die over de borg tot nu is geschreven overeind.

Menkemaborg

Het was ditzelfde stichtingsbestuur dat de opdracht voor het bouwhistorisch onderzoek gaf. Dit nadat het nogal onder de indruk was van een soortgelijk onderzoek bij de Menkemaborg in Uithuizen. Ook speelde mee dat toen van de hand van de Slochter amateurhistoriscus Koen Heidema het boek In Slochteren staat een huis verscheen. Daarin kwam hij op grond van eigen bevindingen tot een afwijkende opvatting over de historie van Fraeylema. Hij kreeg vanuit Slochteren echter maar weinig bijval voor zijn standpunten.

Onderzoeker Hans Ladral zei van Heidema’s boek wel kennis te hebben genomen. “Toen hadden wij de opdracht echter al en wij gaan van het standpunt uit dat je het gebouw eerst moet onderzoeken en dan toetsen aan datgene wat erover bekend is in archieven en boeken. Ook in dit geval zijn wij zo te werk gegaan”.

Heidema niet onder de indruk

 Koen Heidema, de man die in zijn boek In Slochteren staat een huis een volstrekt nieuw licht liet schijnen over het ontstaan en de geschiedenis van de Fraeylemaborg is niet erg onder de indruk van de bevindingen in het bouwhistorisch onderzoek. “De start ervan klopt al niet. Dan komt men uiteindelijk ook verkeerd uit”.

Hij zegt dat het bekend moet worden verondersteld waar het steenhuis het eerst stond, namelijk achter de huidige borg. “Sporen van de fundamenten zijn nog steeds te vinden. Blijkbaar hebben de onderzoekers het toch niet geweten”. Heidema’s oordeel is trouwens slechts voorlopig omdat hij daarvoor eerst het gehele rapport zou moeten bestuderen. “Maar dat komt misschien nog wel. In ieder geval zal Jan Battjes een van de onderzoekers,wel weer eens een keer bij mij komen aanwippen voor een bak koffie. Dan hebben we het er nog wel over”.

www.dvhn.nl