OPEN MONUMENTENDAG LOPPERSUM LANGS OUDE BORGTERREINEN EN KERKEN
De landelijke Open Monumentendag op 11 september staat dit jaar in het teken van verdedigingswerken. Ook in de gemeente Loppersum wordt hieraan aandacht besteed.
Weliswaar was er nooit een verdedigbare stad of een vesting in deze gemeente, maar particuliere verdedigbare huizen waren er des te meer. Het gebied dat de huidige provincie Groningen beslaat, telde ooit een paar honderd versterkte huizen, steenhuizen genaamd, vaak gelegen op een verhoogd terrein met een gracht er omheen. Bewoners van de steenhuizen waren de hoofdelingen, lieden die het in een bepaald gebied voor het zeggen hadden, er soms een legertje op na hielden en elkaar nog al eens bevochten. Uit veel van deze steenhuizen zijn later borgen ontstaan. Hoewel nog steeds omgracht, verloren deze buitenplaatsen steeds meer hun defensieve functie. In de tweede helft van de 15e eeuw heerste hier een betrekkelijke rust en de uitvinding van het buskruit maakte dat muren ook minder bescherming boden dan voordien.
Verdedigingswerken
De route op de Open Monumentendag voert langs oude borgterreinen en een aantal kerken, die in de loop der eeuwen ook vaak als schuilplaats werden gebruikt. Immers de kerken waren de allereerste stenen bouwwerken met muren van n meter dikte. In een aantal kerken is te zien dat de deuren met balken konden worden afgesloten. Overigens herinneren ook de meeste kerkinterieurs aan de bewoners van de borgen. Herenbanken, orgels en preekstoelen dragen dikwijls familiewapens of opschriften en rouwborden en grafzerken wijzen op hun laatste rustplaats.
Gratis boekje en kaart
Bij de VVV-kantoren in Loppersum en Middelstum zijn gratis boekjes verkrijgbaar met beschrijvingen van de meestal geheel verdwenen borgen. Op een eveneens gratis verkrijgbaar kaartje van de gemeente zijn de borgterreinen te vinden, terwijl op een paar bezoekadressen ook nadere verwijzingen zijn. De borgterreinen van Asinga en Ewsum te Middelstum, Alberdaheerd te Õt Zandt, Ripperda te Oosterwijtwerd en Nittersum te Stedum kunnen worden bezocht en op de enige borg die bewoond is, Rusthoven te Wirdum is een expositie te bezichtigen.
Openingstijden van de VVV kantoren op Open Monumentendag:
Middelstum van 10.00-16.00 uur
Loppersum van 10.00-14.00 uur.
Boekjes zijn vanaf maandag 6 september verkrijgbaar.
www.loppersum.nl
